Η παραδοσιακή Λιαπαδίτικη φορεσιά

Αθηνιά Νούφρη, Αντζελίχω, Μπουρίτσενα

Η λιαπαδίτικη φορεσιά είναι όμορφη, όπως τηνε βλέπουμε σε λίγες σημερνές διαφημίσεις. Οι Λιαπαδίτσες με τσι παραδοσιακές στολές τους, ανήκουν πια στο παρελθόν. Σε κάποιες κασέλες μπορεί να υπάρχει ακόμη τέτοιο λαογραφικό υλικό, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εδοθήκανε σε γυρολόγους, με ευτελή αξία.

Υπήρχανε φορεσιές καθημερινές, γιορτινές και νυφικές. Συνολικά η γιορτινή φορεσιά, αποτελούντανε από 20 κομμάτια:

2 Παπούτσια                                        

Τα κοσμήματα προβάλλονται στο μπροστούρι

2 Σκατσούνια

2 Σκαλτσουδέτες

1 Κυλότα

1 Φανέλα

1 Μπουστίνα (σουτιέν)

1 Μεσορόκετο (συνήθως άσπρο)

1 Ροκέτο

1 Ποκάμισο

1 Φασκιά

1 Μπροστούρι

1 Τζιπούνι

1 Γαϊτάνι

1 Σεγκούνι

1 Μέριζα

1 Μπόλια

1 Φιόρι (για τσι νυφικές φορεσιές)

---

Σύνολο 20 κομμάτια

Τα Κοσμήματα συμπλήρωναν τη γιορτινή αμφίεση και ήτανε:

2 Βεργέτες (μποκολέτες)

  Σφίγκλες

  Καρφίτσες

  Σπίλες

1 Καδίνα

  Χρυσόκομπα

  Φανερωτά

  Σφιγκλιά στη μέριζα.

Έξω από τα εσώρουχα, η γυναίκα έβανε το μεσορόκετο. Από πάνω έμπαινε το ποκάμισο και από κάτω το ροκέτο. Απάνω από το ποκάμισο έμπαινε το τζιπούνι που ήτανε χρυσοποίκιλτο. Το μπροστούρι ήτανε άσπρο, για να προβάλουνε καλά τα χρυσαφικά. Η καδίνα έμπαινε στο λαιμό και εκατάληγε σε μεγάλο σταυρό λίγο πάνω από τη μέση. Ωστόσο ήτανε μεγάλη και έκανε δύο βόλτες και στερεωνόντανε πάνω τσι καρφίτσες και τσι σπίλες. Άλλα χρυσαφικά για τσι επίσημες μέρες, ήτανε τα φανερωτά, που ήτανε χρυσόκομπα. Στη μέση ήτανε το γαϊτάνι που έδενε μία πάντα κι’ άλλη, το τζιπούνι και η φασκιά. Φασκιές υπήρχανε πολλών λογιών, πλατιές και στενές, φασκιές με σπίθες (με πούλιες) και φασκιές με σταμπίσιες γορδέλες. Το κεφάλι ήτανε χτενισμένο –όλα τα μαλλιά ίσια κάτω- και τα μαλλιά επλεκόντανε μαζί με τη μέριζα και εκάνανε στεφάνι γύρω από το κεφάλι. Τη μέριζα την εκάνανε καγιούρι ή κόκορο. Η μπόλια εστερεωνόντανε στο κεφάλι με σφιγκλιά. Στα αυτιά εβάνανε μεγάλες μποκολέτες. Στα ποδάρια είχανε μοναχά τα σκατσούνια και τα παπούτσια, αλλά κανένας δεν εκοίταζε τσι γυναίκες στα ποδάρια. Τα χρυσαφικά ήτανε πολλά και βαρειά, καθώς κάθε φορά στην προίκα υπολογίζανε και χρυσάφι. Ακούσαμε, ότι μία γυναίκα Σόκενα, είχε πέντε λίτρες χρυσάφι.

Αθηνά Κυρίτση

Οι άντρες, λίγο πολύ, είχανε τα ίδια ρούχα, μ’ αυτά που έχουμε σήμερα και μάλιστα με πολλά μπαλώματα. Η εξαίρεση του κανόνα, είναι ότι κάποιοι Λιαπαδίτες, εντυνόντανε ετότες με πλατοβράκια. Αναζητήσαμε κάποια φωτογραφία μ’ αυτή τη στολή, αλλά δεν τα καταφέραμε. Δεν ήτανε πολλοί αυτοί που εβάνανε πλατοβράκια. Ο Δήμος Παγιάτης, Τζαγδάρης (Σαΐτας), ο Μιχαήλ Παγιάτης (Κλίτσας), ο Αθανάσης Αγάθος (Κάψας), ο Στόφορος Μάζης (Γκόγκος), ο Γιοσουφίτσης (μπάρμπας του Γιωργίτση), ο Δήμος Ρεπούλιος Σαγγελέας (ο πατέρας του Νούφρη) και ο Γιάννης Μάζης (Νέτελος), ήτανε οχτώ απ’ αυτουνούς.
Εσήμερα στο χωριό, οι γυναίκες με χωριάτικα σκουτιά, είναι λιγοστές. Μόδα ήτανε και απέρασε...
Πηγή: Τα κομμάτια τση λιαπαδίτικης φορεσιάς, μας τα είπε ο Άρης ο Λαής