Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2012

Οι γιορτάδες τα παλαιά χρόνια

Στα μέσα του περασμένου αιώνα, όσα δηλαδή μπορεί να θυμούνται οι γερόντοι του χωριού εσήμερα, τσι γιορτάδες τσι περνούσανε φτωχικάτα, όπως πάντα. Μπριχού έρθει το ηλεκτρικό ρεύμα στο χωριό τσι 10 Σεπτεμβρίου 1966, οι παλαιοί μας επαιρνούσανε πιο δύσκολα. Τα Χριστούγεννα ήτανε μία από τσι τρεις μεγάλες γιορτές που ετρώγανε κρέας. Οι άλλες δύο ήτανε η Λαμπριά και τση Παναγίας. Όλοι σχεδόν οι Λιαπαδίτες επαραγγέλνανε από μέρες πριν το κρέας* για την ημέρα αυτή. Στο χωριό εσφάζανε αρνιά και χοιρινά και καμία φορά μοσχάρι, αλλά εφέρνανε κρέας και από τσου Γιαννάδες και από τη χώρα. Τα σφαχτά τα εκρεμούσανε με τα τσιγκέλια όξω από του Καλαφάτη και όσοι είχανε δηλώσει παραγγελίες επαίρνανε το κρέας τους, πολλές φορές μπιστιού για την άλλη σοδειά. Κάποιοι Λιαπαδίτες με πιο αδύνατη τσέπη, τη βγάνανε τσι γιορτάδες χωρίς κρέας, με μπακαλάρο ή στακοφίσι και με καμία κίχλα από το κυνήγι.

Τα Χριστούγεννα εβάνανε όλοι τα καλά τους τα σκουτιά. Ας μην ήτανε καινούργια, ας ήτανε και μπαλωμένα, φτάνει μοναχά να ήτανε καθαρά. Ετότες ο κόσμος επήγαινε στην εκκλησιά πιο ταχτικά απ' ότι εμείς τσι μέρες μας. Πιο πολύ εκκλησιαζόντανε οι γυναίκες παρά οι άντρες. Στα σπίτια δεν εστολίζανε χριστουγεννιάτικα δέντρα. Με τα χρόνια, επαίρνανε ένα κυπαρισσούλι που τόχανε σταμπάρει και το στολίζανε όπως όπως.Τα δώρα τσου μπαιδιώνες ήτανε κάνα σκουτί, γιατί τα παιχνίδια τση χώρας ήτανε ακριβά και μόνο για λίγους. Τα κάλαντα, προσαρμοσμένα στα Λιαπαδίτικα, τα λέγανε τα παιδιά, αλλά και καμπόσοι μεγάλοι. Τα παιδιά δεν εβγαίνανε το πρωί τση παραμονής όπως τώρα, αλλά νωρίς το απόγιομα και εβαστούσανε και κοφίνι, γιατί πολλές γυναίκες μη έχοντας όβολα τσου δίνανε ένα αβγό ή κατιτίς άλλο. Οι μεγάλοι εβγαίνανε σε μικρές παρέες και ελέγανε τα κάλαντα όχι για λεφτά, αλλά μπαίνοντας σε επιλεγμένα σπίτια, το ρίχνανε στο κρασί και τσου μεζέδες. Το βράδι σε πολλά σπίτια είχανε πατσά, τσιλίχουρδα και χορδές.

Τ΄Άη Βασιλιού και τα Θεοφάνεια, εγενόντανε περίπου τα ίδια. Το πρωί σε όλα τα σπίτια εκάνανε τηγανίτες και εσερβίρανε με συκομαΐδα, σύκα ξερά, καρύδια, σταφίδες, ούζο και λικέρ μαστίχα. Όλοι ανταλλάζανε ευχές με την καρδιά τους και επαίρνανε δύναμη για τον καινούργιο χρόνο. Το μενού ετότες δεν είχε γαλοπούλα, αλλά κόκορα ντόπιονε παστιτσάδα με χοντρή μανέστρα. Επίνανε κρασί κακοτρύγη χωριάτικο όσοι είχανε και όσοι δεν είχανε, αγοράζανε καμία ξέστα από άλλο χωριανό. Ο σχετικός τζόγος εγενόντανε και ετότες. Ταψήλου με τάλαρα (Μούτρα ή Μάρκοι) στη μάντρα τση εκκλησιάς και στην πλατεία από τον Προμπόγιο και τον Κουίνο, ενώ σόλιο, πρέφα, τόμπολα και άλλα παιχνίδια επαιζόντανε με λεφτά στα καφενεία.

Τη Λαμπριά με ανοιξιάτικο καιρό, η γιορτή ήτανε πιο επίσημη και ερχόντανε και Λιαπαδίτες από την Αθήνα και τα ξένα. Ετότες η Ανάσταση στην εκκλησιά εγενόντανε ανήμερα το πρωί και στα σπίτια δεν εσουβλίζανε αρνιά. Το έθιμο είναι νεόφερτο από την Αθήνα. Πάντα είχανε κρέας από τα αρνόπουλά τους, και εσυμπληρώνανε πατσά σούπα και άντερα χορδές ή τσιλίχουρδα. Τυρί από δικό τους με όλο του το βούτυρο και αβγά κόκκινα από τσι κότες τους.

Τση Παναγίας ακλουθούσανε τα ίδια παλιά περίπου έθιμα, φτωχικάτα όπως όλοι και τα πανηγύρια σε όλα τα γύρω χωριά, ήτανε ο μοναδικός τρόπος διασκέδσης.

* Σήμερα το κρέας το γοδέρουμε όλοι, μαζί με τη χοληστερίνη που μας αναλογεί...

Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012

Τρεις Λιαπαδίτες Βουλευτές

Το χωριό μας,οι Λιαπάδες, έχει την ιστορία του που χάνεται στα βάθη των αιώνων, ατυχώς χωρίς να καταγράφονται κάποια αξιομνημόνευτα συμβάντα. Δεν καταγράφηκαν, απλά γιατί καμία Αρχή δεν ήταν υποχρεωμένη να κάνει αυτή τη δουλειά. Τα ιστορικά συμβάντα του χωριού μας, όσα και αν είναι, οποιασδήποτε κατηγορίας και μεγέθους, διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα, από πάππου σε πατέρα, σε γιο και σε γγόνι, όμως με πολλά κενά επικοινωνίας. Ο χρόνος που τα δαμάζει όλα, έστειλε στη λήθη και τα περισσότερα ιστορικά γεγονότα που μας αφορούν. Μία ένδοξη σελίδα της ιστορίας του χωριού μας, είναι η συμμετοχή των κατοίκων του στα κοινά. Οι Λιαπάδες έχουν το μοναδικό προνόμιο από όλα τα χωριά της Κέρκυρας, να έχουνε βγάλει τρεις Βουλευτές, στη μέχρι τώρα ιστορία τους. Αυτό είναι ένα “άγνωστο θέμα” και “μη διδακτέα ύλη” για όλους. Κανένας σήμερα στο χωριό δεν γνωρίζει ότι υπήρχανε στη Βουλή τρεις Λιαπαδίτες βουλευτές. Μετά από έρευνα δύο μηνών στα αρχεία της Βουλής και στο Ιστορικό Αρχείο Κέρκυρας, τους παρουσιάζουμε χρονολογικά, για να μάθουνε οι Λιαπαδίτες μία άγνωστη σελίδα, από την ιστορία του χωριού μας.

Ο Αχιλλέας Αγάθος, γιος του Σταματίου και της Ελένης Μποζίκη, γεννήθηκε τους Λιαπάδες, στις 13 Αυγούστου 1842. Μπήκε στην πολιτική το 1885 και εκλέχτηκε Βουλευτής Κέρκυρας. Συμμετείχε στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, ενώ αργότερα συνεργάσθηκε και με τον πρωθυπουργό Γεώργιο Θεοτόκη. Αυτός ο Αχιλλέας Αγάθος είχε δύο γιούς, τον Αντώνη και το Σπύρο (Πίπη) Αγάθο, που επίσης εξελέγη Βουλευτής. Γιος του Αντώνη, είναι ο Αχιλλέας Αγάθος που τον γνωρίζουνε οι παλαιότεροι, ο πατέρας της Νάκης Αγάθου της τηλεπαρουσιάστριας. 
Οι Kερκυραίοι ψηφοφόροι, στη διάρκεια προεκλογικής περιόδου, είχανε ταιριάξει ένα τετράστιχο που έλεγε:
“θα ψηφίσω Δηλιγιάννη
θα ψηφίσω Κωνσταντά
Αχιλλέα τον Αγάθο 
κι΄όλη τους τη συντροφιά”.

 Ο Αχιλλέας Αγάθος διετέλεσε Βουλευτής:
Α. Της εκλογικής περιφέρειας Όρους και συμμετείχε στην Ι΄ Περίοδο από 7 Απριλίου 1885 μέχρι 6 Νοεμβρίου 1886, και
Β. Της εκλογικής περιφέρειας Κερκύρας και συμμετείχε:
1.  Κατά την ΙΒ΄ Περίοδο από 14 Οκτωβρίου 1890 μέχρι 12 Μαρτίου 1892 
2.  Κατά την ΙΔ΄ Περίοδο από 16 Απριλίου 1895 μέχρι 9 Δεκεμβρίου 1898.
Πηγή: Βουλή των Ελλήνων

Ο Αγάθος Σπύρος (Πίπης), γιος του Αχιλλέα και της Νικολέτας Μποζίκη, γεννήθηκε στους Λιαπάδες στις 20 Νοεμβρίου 1862 και διετέλεσε Βουλευτής της εκλογικής περιφέρειας Κέρκυρας για τρεις τετραετίες και συμμετείχε:
1. Στην ΙΕ΄Περίοδο από 7 Φεβρουαρίου 1899 μέχρι 19 Σεπτεμβρίου 1902
2. Στην  ΙΣΤ΄Περίοδο από 17 Νοεμβρίου 1902 μέχρι 22 Δεκεμβρίου 1904
3. Στην ΙΖ΄Περίοδο από 20 Φεβρουαρίου 1905 μέχρι 1 Φεβρουαρίου 1906
4. Στην ΙΗ΄ Περίοδο από 26 Μαρτίου 1906 μέχρι 25 Μαρτίου 1910.
Πηγή: Βουλή των Ελλήνων

• Ο Γουλής Κωνσταντίνος του Σπυρίδωνος, Πέπος, γεννήθηκε το 1886 στους Λιαπάδες. Σαν παιδίατρος, ήταν γνωστός σε όλη την Κέρκυρα και είχε δυνατά ερείσματα στον κερκυραϊκό λαό, απ' όπου αντλούσε δύναμη. Το 1935 μπήκε στην πολιτική σκηνή. Εκλέχτηκε δύο φορές Βουλευτής Κέρκυρας και συμμετείχε:
1) στην Ε' Εθνική Συνέλευση (9 Ιουνίου 1935 - 17 Δεκεμβρίου 1935) 
2) στην Δ’ Αναθεωρητική Συνέλευση (31 Μαρτίου 1946 - 8 Ιανουαρίου 1950) με το Λαϊκό Κόμμα, ενώ την 1/12/1949, προέβη σε Δήλωση Ανεξαρτήτου “Λαϊκού”.
3) στην Β' Περίοδο (9 Σεπτεμβρίου 1951 - 10 Οκτωβρίου 1952) με τον Ελληνικό Συναγερμό.
4) στην Γ΄Περίοδο (16 Νοεμβρίου 1952 - 11 Ιανουαρίου 1956) με τον Ελληνικό Συναγερμό.
Πηγή: Βουλή των Ελλήνων

Οφείλουμε να ευχαριστήσουμε και γραπτώς: 
• την κυρία Νάκυ Αγάθου-Μιχαλοπούλου του Αχιλλέα, κατιούσα συγγενή των δύο Βουλευτών, 
• το Μητρώο Βουλευτών της Βουλής των Ελλήνων και 
• την κυρία Σοφία-Αικατερίνη Πανταζή, Αναπληρώτρια Διευθύντρια των Γ. Α. Κ. Νομού Κέρκυρας, χωρίς τη συμβολή των οποίων, δεν θα είχαμε φθάσει στη συλλογή των σχετικών πληροφοριών.

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2012

Πλατεία Πίπη Αγάθου





Οι παλαιότεροι θυμούνται, πως στην πλατεία του χωριού είχανε βάλει μία ταμπέλα που έλεγε ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΙΠΗ ΑΓΑΘΟΥ. Αυτό είναι σίγουρο και δεν αμφισβητείται, καθώς υπάρχουνε πολλοί χωριανοί εν ζωή που το θυμούνται. Αναζητώντας πληροφορίες ποιός είναι ο Πίπης Αγάθος και γιατί ονομάσανε την πλατεία με το όνομά του, μάθαμε πως ο Πίπης Αγάθος ήτανε Βουλευτής. Αυτό μας το επιβεβαιώσανε πολλοί στο χωριό.

Η Βουλή των Ελλήνων, απαντώντας σε σχετικό αίτημά μας, μας ενημέρωσε ότι ο Αγάθος Α. Σπύρος (Πίπης), ήτανε Βουλευτής Κέρκυρας και πολιτεύτηκε για δώδεκα (12) συνεχή χρόνια (από το 1899 μέχρι το 1910). 

Συγκεκριμένα, εκλέχθηκε Βουλευτής για τρεις συνεχείς τετραετίες και συμμετείχε τσι παρακάτω βουλευτικές περιόδους:
1. Κατά την ΙΕ΄Περίοδο από 7 Φεβρουαρίου 1899 μέχρι 19 Σεπτεμβρίου 1902
2. Κατά την ΙΣΤ΄Περίοδο από 17 Νοεμβρίου 1902 μέχρι 22 Δεκεμβρίου 1904
3. Κατά την ΙΖ΄Περίοδο από 20 Φεβρουαρίου 1905 μέχρι 1 Φεβρουαρίου 1906
4. Κατά την ΙΗ΄Περίοδο από 26 Μαρτίου 1906 μέχρι 25 Μαρτίου 1910.
(Πηγή: Βουλή των Ελλήνων)

Ο Πίπης Αγάθος παραχώρησε δωρεάν προς την Κοινότητα μέρος του χώρου τση υπάρχουσας πλατείας. Πολύ παλιά, ο δρόμος ανήβαινε από του Πολυλά και επήγαινε ίσια κατά το Κάμπο, αφήνοντας λίγο τόπο προς τα αριστερά. Ο Πίπης Αγάθος έδωκε λοιπόν χώρο και διαμόρφωσε και τα σκαλιά, όπως είναι σήμερα. Ο τόπος που πέρσεψε, αγοράστηκε από το Μήκιο το Μολοχίτη, τον πατέρα του Λολή.
Προς τιμήν του Πϊπη Αγάθου αναρτήθηκε πολύ αργότερα μία ταμπέλα στην πλατεία του χωριού, από τον τότε Πρόεδρο τση Κοινότητας Γεώργιο Κορακιανίτη Λαή. Αργότερα, κάποιοι άλλοι άνθρωποι στο χωριό, για πολιτικούς λόγους, κατιβάσανε τη ταμπέλα αυτή.


Ο Πίπης Αγάθος ήτανε γιός του επίσης Βουλευτή Αχιλλέα Αγάθου και τη γυναίκα του τηνε λέγανε Κωνσταντίνα. Έμενε εκεί που είναι τώρα το σπίτι του Λολή.

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στην ανάρτηση “Τρεις Λιαπαδίτες Βουλευτές”.


Σάββατο 25 Αυγούστου 2012

Τα λουτρουβιά του χωριού

Σαν ελαιοπαραγωγικό χωριό, τσου Λιαπάδες υπήρχανε πολλά λουτρουβιά. Ήτανε λουτρουβιά ιδιωτικά για τη σοδειά του καθενός και κοινόχρηστα που αλέθανε και ελιές αλλουνώνες. Τα λουτρουβιά ξεχωρίζονται ακόμη σε παραδοσιακά με κινητήρια δύναμη το άλογο ή το γάιδαρο και σε μηχανοκίνητα με κινητήρια δύναμη τον ατμό και τον ηλεκτρισμό.

Παραδοσιακό διακοσμητικό λιθάρι
Στο λουτρουβιό, εβάνανε τσι ελιές μετρημένες σε αλεσιές και τσι αλέθανε με τα λιθάρια που τα τράβουνε άλογο ή γάϊδαρος. Ακατόπι εβάνανε τα ζυμάρια σε σφυρίδες, που ύστερα τσι εβάνανε στη βίδα και τσι εσφίγγανε με τον αργάτη. Το λάδι έπεφτε στο κατωλαύρι και από κει το βγάνανε με τον κούτελα. Ο κούτελας είναι η μισή κολόκα. Έπειτα εγιομίζανε με το χωνί τα αγγιά που παλαιότερα ήτανε τα κατσούπια και τώρα τα μπιτόνια. Πολλά παιδιά επηγαίνανε στο λουτρουβιό με ένα κομμάτι ψωμί και εχαλεύανε να τσου το κάμουνε μπουκουβάλα, δηλαδή να τσου το βουτήσουνε στο κατωλαύρι. Σε λίγες ώρες ο παραγωγός έπαιρνε το λάδι του, αφού το λουτρουβιό εβάστουνε το ξάϊ, δηλαδή τα αλεστικά δικαιώματα.
Η οξύτητα του λαδιού είναι ανάλογη με την περιποίγηση που έχουνε οι ελιές. Οι καλές ελιές βγάνουνε από 3 μέχρι 5 βαθμούς. Οι πολλοί βγάνουνε ...μέχρι 25άρι! Τα τελευταία χρόνια όμως στο χωριό βγάνουνε λάδι με χαμηλή οξύτητα.

Αναφέρουμε όσα λουτρουβιά γνωρίζουμε και αν αλησμονήσαμε και κάποια, είμαστε ανοιχτοί να το διορθώσουμε. 
Παραδοσιακά λουτρουβιά λοιπόν είχανε: Αντάρτης (μονολίθαρο), Αντριόλος, Βιάρος, Γιάννης Μποζίκης, Δημάρχενα, Κεμαρίδιας, Λεπενιώτης, Λολής,  Ματζής Σπύρος, Ματζής Γιάννης, Μεσόνης (μονολίθαρο), Ντορής Σπύρος, Παπαρέλας, Σινιόρης, Σόκας Δήμος, Σπύρος τση Μυράνθης, Τζίτζηρας Βασίλης, Τζούρος, Τσοτσώνης, Φάλτσος, 
Μηχανοκίνητα: Αντζουλής Μακελάρης, Βελές, Καβαλάρης, Λαής Γιώργος, Πέπος (μηχανή), Πέπος γιατρός, Πέπος Σπύρος, Συνεταιρισμός.
Σήμερα στο χωριό μας –ατυχώς- δεν λειτουργεί κανένα λουτρουβιό. Όλοι πάνε τσι ελιές τους για άλεσμα αλλού, άλλοι στου Καρτούτση, άλλοι στο Βίστωνα, άλλοι τσου Σιναράδες... και όθε αλλού.
Επίσημα στοιχεία της Ενετικής κυβέρνησης, αναφέρουν ότι το 1756, στην Κέρκυρα και στους Παξούς υπήρχαν 877 λουτρουβιά.
Σχετικά με το θέμα, επισκεφθείτε και την ανάρτηση: “Ο Λιαπαδίτικος ελαιώνας”.

Παρασκευή 17 Αυγούστου 2012

Τα πηγάδια του χωριού

Το πηγάδι τσου Σκάμπους

Από τα πηγάδια του χωριού, οι παλαιοί Λιαπαδίτες αντλούσαν παλαιότερα το νερό. Το νερό είναι ένα κοινωνικό αγαθό που ανήκει σε όλους και που όλοι δικαιούνται να έχουν εύκολη πρόσβαση τσι πηγές του. Νερό δικαιούνται ακόμη και τα ζώα, μικρά ή μεγάλα, γιαυτό και σε περιπτώσεις λειψυδρίας, ετοιχοκολλούσανε στο χωριό μία ταμπέλα που έλεγε πόσο νερό δικαιούνται τα ζώα. Οι άνθρωποι επαίρνανε το νερό από τα πηγάδια, για να πίνουνε αλλά και για τη λάτρα του σπιτιού. Για το μαγειριό, για το πλύσιμο των σκουτιών και για ατομική καθαριότητα, που ετότες εγενόντανε πιο αραιά και με λιγότερο νερό. Το νερό τση βροχής που το εμαζώνανε από τσι σγόρνες, τόχανε για να ποτίσουνε τα ζα και τσου κήπους. Για την αλυσίβα επροτιμούσανε το νερό τση βροχής, όπως και για άλλες χρήσεις όπου το βρόχινο νερό ήτανε το καλύτερο, μοναχά που δεν επινόντανε. 
Το πατινό στο Νιο.
Τα πηγάδια είχανε τροχαλιά από πέτρες στο εσωτερικό τους και τράχηλα ένα μέτρο πάνω από τη γης για προστασία, ενώ στον πάτο τους είχανε την πηγαδίνα, που ήτανε ένας λάκκος στο κέντρο του θυθού για να πέφτουν εκει μέσα τα μπάμπαλα. Το νερό το εβγάνανε με το σίκλο ή με ένα λατί. Εμολέρνανε το σίκλο με το σκοινί στο πηγάδι, του κάνανε  μία γυρισιά, τονε γιομίζανε νερό και τον ανηβάζανε για να γιομίσουνε τα αγγιά τους. Άμα ο σίκλος έντενε ή εκοβγόντανε το σκοινί, τον εβγάνανε με το ραμπαούλι, που είναι ένα είδος σα μία μιτσή άγκυρα. Τα πηγάδια, εχρησιμοποιούντανε παλαιά και σαν ψυγεία. Θυμούνται οι παλαιοί, ότι στη Γιόφυρα ο Πατάτας και ο Πουλακίδας, είχανε τσι γαζόζες και τσι μπύρες μέσα στο πηγάδι για να είναι δροσερές. Ακόμα και εσήμερα κάποιοι Λιαπαδίτες έχουνε μέσα στα πηγάδια τους ένα σκοινί και κρεμάνε ένα μποτσί μέ καθαρό νερό ή με ούζο για τσι ανάγκες τους. Το ίδιο έκανε και ο Αιμίλιος ο Γιανναδίτης που εκρέμουνε το κρασί του στο πηγάδι για να είναι φρέσκο.
Ο Βόθινας
Τα πηγάδια στο χωριό τα επισκεφτόντανε κάθε μέρα όλα τα σπίτια για να πάρουνε νερό για τσι ανάγκες τους. Συνήθως τη μεταφορά τηνε κάνανε οι γαϊδάροι, που ήτανε φορτωμένοι με τσι ξύλινες κάρτες, με τεπόζιτα ή με λάτες. Η κάθε γυναίκα έπαιρνε και στο κεφάλι της μία λάτα γιομάτηνε. Έβανε ένα μποδολόγο από μια ποδιά ή κάποιο σκουτί και κάποια άλλη γυναίκα τση απόθωνε τη λάτα απάνω στο μποδολόγο. 
Για να μην κλουδακάει το νερό στη λάτα, εβάνανε ένα λιόκλαρο. Στο πηγάδι, έπινε και ο γάϊδαρος, ο οποίος έπινε από το σίκλο, αλλά δεν τονε σιενόντανε καένας γιατί είναι χορτοφάγο ζώο. Για να πιεί το άλογο και η αγελάδα, τσου σουρίζανε. 
Τα δημόσια (κοινόχρηστα) πηγάδια στο χωριό, που ήτανε βρυσικά, εβρισκόντανε κοντά στο χωριό και ήτανε τα εξής: Τρία πηγάδια ήτανε στο Νιό, το κορφινό, το πατινό και ο βόθινας που το νερό του δεν επινόντανε. Τα πηγάδια του Ανίκητου και τση Καμάρας, τα κάνανε οι Ενετοί, μαζί με άλλα οχυρωματικά έργα, προσφορά για τσου κατοίκους του χωριού. Είναι σκεπασμένα με θόλο και αποτελούν μνημεία τέχνης για την εποχή εκείνηνε. 
Το κορφινό στο Νιό
Δεν έχουμε πληροφορίες για τη χρονολογία που εγινήκανε. Περίπου το 1950, εγινήκανε τα πηγάδια τσου Σκάμπους και στην Καμάρα. Ελειτουργούσανε με αντλία (πόμπα), όχι όμως για πολύ καιρό, γιατί όλο εχαλούσανε από την άγνοια και την πολλή και άσκοπη χρήση και γιατί την εποχή εκείνηνε, δεν επροβλέψανε για ταχτική συντήρηση. 
Πολλά άλλα πηγάδια υπάρχουνε σε χτήματα χωριανώνες, για να ποτίζουνε τσου κήπους τους. Τα πιο πολλά πηγάδια είναι στο Απανωλίβαδο, στη Βρύση, στο Κοπάκι, τσου Μεσόνους, στον Πηλό, στην Καμάρα και σε άλλα μέρη του ίδιου ύψους από τη θάλασσα. Τα πιλιότερα είχανε και γεράνιο, που ήτανε μία μακριά λάντσα με αντίβαρο στο απίσω μέρος και ανιβοκατίβενε εύκολα.
Το πηγάδι του Ανίκητου
Στο βουνί δεν υπάρχουνε βρυσικά πηγάδια, αλλά στέρνες που τσι γιομίζουνε με νερό τση βροχής, που το μαζώνουνε με σγόρνες ή με αυλάκια, για νάχουνε νερό για τα ραντίσματα. Εσήμερα,τα πηγάδια του χωριού επαρατηθήκανε και δε λειτουργούνε ούτε σαν μουσειακά κομμάτια. Στο ένα στο Νιό, εβγήκε μία αγριοσουκιά και εχάλασε το πηγάδι, που παλιά ήτανε το σουλάτσο αγοριών και κοριτσιών. Τση Καμάρας το πηγάδι εχώθηκε από τα χώματα και καμμία Αρχή δεν ενδιαφέρθηκε να τα ασκώσει (δέκα χρόνια είναι εκεί). Το πηγάδι του Ανίκητου εξωραΐστηκε και είναι μεν όμορφο, όμως έχασε την ιστορία του και την ομορφιά τση παλαιότητας.
Εκτός από τα δημόσια - κοινόχρηστα πηγάδια, όπως αναφέρονται παραπάνω, υπάρχουν σε χτήματα χωριανώνες, μερικά πηγάδια περιποιημένα, με υψηλή αρχιτεκτονική, με θόλο, που δείχνουν καθαρά ότι ανήκουνε σε ιδιώτες.

Όσοι ξέρουνε πληροφορίες για τα πηγάδια του χωριού, να μας τσι δώκουνε. Είναι ευπρόσδεκτες... 

Τρίτη 29 Μαΐου 2012

Γυμνάσιο Λιαπάδων ...ελπίδες ομαλής λειτουργίας

Η ιστορία για το κλείσιμο του Γυμνάσιου Λιαπάδων από τη νέα εκπαιδευτική περίοδο, αρχίζει να εκτονώνεται και το μέλλον τση λειτουργίας του θα αποφασισθεί τους επόμενους καλοκαιρινούς μήνες, με τις απαραίτητες παραστάσεις που θα γίνουνε προς κάθε κατεύθυνση, όθε χρειάζονται δηλαδή.
Οι αντιδράσεις των Λιαπαδιτών, μπορούν να χαρακτηρισθούνε ήσυχες έως μετριοπαθείς, σε κόσμιο πάντως χαρακτήρα, όπως αρμόζει στην περίπτωση και στο ήθος των κατοίκων. Η διαμαρτυρία των χωριανών που συνοδευόντανε και από το κλείσιμο των εκλογικών κέντρων του χωριού μας στις 6 Μαΐου, είχε μεγάλη επιτυχία, καθώς στο πρόβλημα  δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα από όλα τα μέσα -όχι μόνο τα τοπικά- και μεταδόθηκε αυθημερόν σε πανελλαδική εμβέλεια.
Μετά τη δημοσίευση στην εφημερίδα τση κυβέρνησης στις 3 Μαΐου 2012 της υπουργικής απόφασης που κλείνει το Γυμνάσιο Λιαπάδων (ΦΕΚ 1283/ΤΒ/11-4-2012), οι κάτοικοι του χωριού μετά από λαϊκή συνέλευση αναλάβανε δράση προς κάθε κατεύθυνση, που περιλαμβάνει ακόμα και ταξίδι στην Αθήνα, για παραστάσεις στο υπουργείο Παιδείας.
Κουτσομπολιά στο χωριό λένε, πως το πρόβλημα το δημιουργήσανε παράγοντες που πρόσκεινται στο Σκριπερό, εκμεταλλευόμενοι κάποιες καταστάσεις και σε δεδομένη στιγμή, περάσανε την απόφαση για το κλείσιμο του γυμνάσιου. Το τι εκάμανε, θα το βρούνε τσι κάλπες στις επόμενες δημοτικές εκλογές. Εβγάλανε τα μάτια τους με τα χέρια τους. Οι χωριανοί μας θυμούνται.
Οι Λιαπαδίτες φιλοδοξούν ότι οι μαθητές του χωριού, την προσεχή σχολική χρονιά, θα πάνε στο Γυμνάσιο Λιαπάδων, στο οποίο πιθανόν να δοθεί χρόνος παράτασης για υλοποίηση τση απόφασης. Θα σας κρατάμε ενήμερους.

Κυριακή 6 Μαΐου 2012

Γυμνάσιο Λιαπάδων, εμπλοκή στη λειτουργία του

Την Παρασκευή 4 Μαΐου 2012, δύο μέρες πριν τις εκλογές, κυκλοφόρησε στο χωριό η είδηδη ότι το Γυμνάσιο Λιαπάδων θα πάψει να λειτουργεί από τη νέα σχολική χρονιά και ότι τα Λιαπαδιτόπουλα θα πρέπει να πηγαίνουν προσεχώς στο Γυμνάσιο του Σκριπερού. Από την ίδρυση του Γυμνάσιου και μέχρι σήμερα, η εύρυθμη λειτουργία του, αλλά και η αξιοπιστία του είναι γνωστή στους εκπαιδευτικούς κύκλους της Κέρκυρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από πέρσι έγινε μποϊκοτάζ στο Γυμνάσιο, με την υπόδειξη οι μαθητές από τουε Λάκωνες να πηγαίνουν στο Γυμνάσιο Σκριπερού. Φέτος, και λίγο πριν το τέλος της εκπαιδευτικής χρονιάς, ανακοινώθηκε και επίσημα η διακοπή ... της λειτουργίας του.
Στο χωριό συζητάνε για συγκεκριμένο πολιτικό πρόσωπο του κερκυραϊκού χώρου, που μεθόδευσε από πέρσι τις εξελίξεις.
Οι τοπικές οργανώσεις του χωριού, μαζί και με φίλους δείχνουν για το θέμα έντονο ενδιαφέρον και έχουν προγραμματίσει συγκέντρωση στο Δημοτικό Σχολείο για μεθαύριο Τρίτη 8 Μαΐου 2012, προκειμένου να συζητηθεί το θέμα, να ακουσθούν απόψεις, να παρθούν αποφάσεις, ώστε να μεθοδευθούν και να γίνουν κάποιοι ελιγμοί, για την ακύρωση της παραπάνω απόφασης.
Θα προσφέρουμε από αυτή τη στήλη συνεχή ενημέρωση στου αναγνώστες μας για το θέμα.
Μείνετε συντονισμένοι σε αυτή τη σελίδα για τη συνέχεια...

Κυριακή 15 Απριλίου 2012

Χριστός Ανέστη χωριανοί

Σε όλους τσου Λιαπαδίτες -όθε βρίσκονται- και τσου φίλους του χωριού μας, τσου λέμε το Χριστός Ανέστη, εκ βάθους καρδίας. Η Λαμπριά στο χωριό μας, είναι η καλύτερη και για όσους λείπουνε, δικαιολογημένα το μυαλό τους είναι πάντα εκεί.
Η Λαμπριά στο χωριό έχει τσι χάρες της και ζηλεύεται, πώς να το κάμουμε; Μηδά κουτοί είναι όσοι έρχονται και κάνουνε Πάσχα τσου Λιαπάδες.
Άλλο ν'ακούς το Νικόλα το Τσαγκάρη να ψέλνει το “Αι γενεαί πάσαι” κι' άλλο να ακούς άλλες φωνές ...υποκατάστατα. Άλλο να βαρεί σμπάρα ο Κάλυκας κι' άλλο να ακούς τσάκα τσούκες.
Ευχή για όλους να περνάτε καλά και του χρόνου με υγεία, όλοι οι απόντες να μάστενε στο χωριό.
Και κακή Λαμπριά να μην έχετε...

Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

Η διατροφή στο χωριό, άλλοντες και τώρα


Τί θα φάμετε εσήμερα; Μα εξαρτάται για πια εποχή μιλάμε. Αν μιλάμε για τα παλαιά χρόνια, το μενού είναι στράτσο. Ότι βρίσκεται πρόσφορο. Αν μιλάμε για εσήμερα, το μενού έχει απ' όλα. Μέσα στα τελευταία πενήντα χρόνια, οι Λιαπαδίτες εμεταλλαχτήκανε -όπως και όλοι οι άνθρωποι- και αλλάξανε τρόπους. Άλλοι πιστεύουνε πως τώρα είναι καλύτερα, κάποιοι άλλοι αναπολούνε το παρελθόν. Λίγο πολύ, όλοι δίκιο έχουνε...

Άλλοντες: Αποδεικνύεται ότι το παρελθόν ήτανε καλύτερη εποχή απ’ ότι τώρα. Τα παλιά τα χρόνια, οι παλαιοί μας επαιρνούσανε φτωχά τρώγωντας ότι εβγάνανε τα χωράφια τους και δεν επεινάσανε ούτε στην εποχή τση μεγάλης πείνας. Και άμα λέμε οι παλαιοί Λιαπαδίτες, εννοούμε και μένανε που τα γράφω και σας που τα διαβάζετε. Κάποιοι για νάχουνε απ' όλα, εκάνανε αλλαή τα προϊόντα τους. Παναπεί εδίνανε γέννημα και επαίρνανε φασούλια ή κατι άλλο. Η φτώχεια ήτανε μεγάλη, σαν και αυτήνε που απειλεί νάρθει σε λίγα χρόνια στα σπίτια ολουνώνες. Τα όβολα δεν υπήρχανε και τα μαγαζιά εδίνανε μπιστιού για τη σοδειά. Θυμούνται οι παλαιότεροι ότι ήτανε παλαιά κάτι όβολα μεγάλα με πολλά μηδενικά, που τα παρανομίζανε καμπιέλες, που για να πάρεις μία λίτρα ψωμί, ήθελες δύο εκατομμύρια δραχμές!
Ετρώγανε πολλά λάχανα και πατάτες, οσπρίατα (φασούλια, φακή, λαθίρια, ρεβίθια, φασούλια μαυρομμάτικα) και όσοι είχανε ετρώγανε και τότσο τυρί από τα αρνόπουλά τους. Εκουναρούσανε χοίρους, κότες, κονέλια, γάλικα και άλλα οικιακά ζώα.
Το μενού το συμπληρώνανε με κάνα ψαρούλι, από τα τρίτα και τα κομμένα δηλαδή, τίποτας κιχλοκότσυφα και καμία πουλέντα ή αγινοκουλούρα. Αν ύπηρχε και κάνα καρτεζί κρασί, ο κόσμος όλος ήτανε ευτυχισμένος. Εκοιμούντανε αμπονόρα αφού δεν είχανε ελεχτρικό και εκάνανε και πολλά παιδιά.
Το πρωί, από δύο ώρες να φέξει όλοι ασκωμένοι, επηγαίνανε οι άντρες στο χωριό, έτσι για μία βόλτα, και εκινούσανε για τα χτήματα. Τότση μαρέντα απ’ ότι επέρσευε, λίγη ξινομπεβάντα και το βράδι πάλε στο χωριό. Οι άντρες πάνε άλλη μία βόλτα στο φόρο, ν’ αγοράσουνε και κατιτίς, ένα καρτούτσο πετρόλιο, λίγο ξεροτύρι, κάνα χαρτί μανέστρα, τότσο ρύζι ή τοματοπελτέ. Μετά στα σπίτια τους και πάλε από την αρχή. Τσι Κυριακές και τσι γιορτές, όλοι στο φόρο με τα καλά τους, επαίζανε σόλιο, τρίλιο, τρισέτε, δισκουβέρτο και κάνα πικέτο.
Έτσι εκυλούσανε οι μέρες τους, οι μήνες και τα χρόνια. Η φτώχεια, φτώχεια. Ωστόσο, παρά τσι κακουχίες, όλοι τους ήτανε ζωεροί και είχανε καλή υγεία.
Ανάμεσά τους καμπόσοι, ήτανε αρχόντοι. Οι αρχόντοι δεν ήτανε πλούσιοι, αλλά είχανε τρόπους, κοινωνικότητα που λέμε, είχανε αυτό που λέμε εσήμερα, κουλτούρα στο φαγητό και στη διαβίωση.
Θα αναφέρουμε μοναχά ένα όνομα, το Μιχαλιό. Ήτανε άρχοντας και έζιουνε καλύτερα από πολλούς άλλους πλούσιους. Κάθε μέρα στο μαγαζί, εκουβέντιαζε για όλους και για όλα, πίνοντας το κρασί του με καλή παρέα, πότε με λίγο μπακαλάρο ξεφλιστόνε, πότε με καμία χορδή, άλλοντες με τίποτα οβριές ...και ο Θέος είναι μεγάλος.
Τα παιδιά δεν είχανε παιχνίδια, αλλά εφτιένανε δικά τους, βάζοντας το μυαλό τους να δουλεύει. Στην ανάρτηση “παιχνίδια για μιτσούς και μεγάλους”, διαβάστε τι σοφιστείες εκάνανε για να παίζουνε τα παιδιά. Με όλη την κινητικότητα και το λειψό φαί, τα παιδιά ήτανε όλα αδύνατα που τσου μέτρουνες τα παΐδια. Ωστόσο, η υγεία τους ήτανε καλύτερη απ’ ότι σε αντίστοιχες σημερινές συνθήκες.
Τον καιρό εκείνονε, δεν υπήρχανε παχύσαρκοι, ούτε κέντρα αδυνατίσματος...

Εσήμερα: Τη σημερνή εποχή τση καλοπέρασης, όπως τηνε λένε, ο κόσμος εγύρισε τα πάνω κάτω. Όλοι δείχνουνε να είναι ευχαριστημένοι και μιλάνε για πλούτο που δεν είναι εμφανής. Τα σούπερ μάρκετ νάναι καλά, που σ΄όλα τα σπίτια τα θρόφιμα εγινήκανε “βρύση”. Στα σπίτια τώρα υπάρχουνε όλα τα καλά, μαγιονέζες, σαλάδο, σολομός, γαρίδες, μουχλοτύρι και άλλα τέτοια, ενώ το ουίσκι τσ’ αρέσει ολουνώνες.
Για τα χτήματα δεν νοιάζονται όπως παλιά. Ξατρέχουνε μοναχά για καένα μπομπόλι ελιά, για νάχουνε το λάδι τση χρονιάς. Για να φάνε δηλαδή, όχι για να πουλήσουνε και να πιάκουνε λεφτά. Λεφτά υπάρχουνε όπου λένε οι πολιτικοί. Και αν δεν υπάρχουνε λεφτά, υπάρχουνε δάνεια και πιστωτικές κάρτες.
Το μενού στο φαί άλλαξε. Δεν υπάρχει πια παραγωγή από τα χτήματα. Τα χτήματα εμείνανε χέρισα και τα αμπέλια σχεδόν εξαμπελωθήκανε. Εμείνανε λίγοι κήποι στα σπίτια ή κοντά στο χωριό για κάνα ζαρζαβατικό, ενώ καμπόσοι έχουνε λίγα κοτιά για καένα αβγό και λίγοι κουναρούνε κονέλια ή χοίρους. Όλα τα άλλα τα παίρνουνε έτοιμα από τα μαγαζιά.
Στο φόρο πάνε οι άντρες και παίζουνε Θανάση, τάβλι και άλλα νεόφερτα παιχνίδια. Τα παλιά παιχνίδια που επαίζανε οι παλαιοί, δεν τα ξέρουνε τώρα.
Πολλοί χωριανοί μας εκάμανε πάχεια και πάνε στα γυμναστήρια για γυμναστική και στα κέντρα αδυνατίσματος, ενώ πολλά παιδιά του χωριού είναι και αυτά παχειά.
Τα παιδιά εσήμερα παίζουνε με ακριβά ηλεκτρονικά παιγνίδια, ενώ όλοι οι μούτσοι –και κάτω από δέκα χρονώνε- έχουνε κινητό τηλέφωνο, ηλεκτρονικό υπολογιστή και είναι στο Facebook!

Βεβαίως όλοι πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι η νέα σημερινή ψηφιακή γενιά, θα αποδειχθεί καλύτερη από πολλούς σαν και μας και θα διεκδικήσει προσεχώς καλύτερους όρους ζωής. 
Τα παιδιά μας, στ' αλήθεια, είναι το μέλλον του κόσμου.

Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012

Αποκλειστικά ονόματα στο χωριό

Κάποια άτομα στο χωριό μας, είναι προνομιούχα και έχουνε κύρια ονόματα αποκλειστικά, που προσδιορίζουνε το συγκεκριμένο άτομο και καένα άλλο. Παναπεί, όταν λέμε Άρης, εννοούμε τον Άρη το Λαή και καέναν άλλονε. Κι' άμα λέμε Αγλαΐα, εννούμε τη Λούλα και καμμίαν άλληνε.
Οι παρακάτω χωριανοί μας (άντρες και γυναίκες), έχουνε τη χάρη και το προνόμιο να έχουνε τα αποκλειστικά ονόματα, μοναχά για δικά τους, που δεν τα μοιράζονται με άλλους. Διαβάστε παρακάτω τα “μονά” ονόματα του χωριού:

Άντρες: Άρης (όχι Αριστείδης), Αριστείδης, Δημοσθένης, Διονύσης, Επαμεινώντας, Ζαχαρίας, Θεόφιλος, Ιάκωβος, Λάμπρος, Λέανδρος, Μαρίνος, Μιλτιάδης, Ορέστης, Ορφέας, Παναγιώτης, Πάρις, Παρίσης, Σεβαστιανός, Σπυράγγελος, Σταύρος, Σωτήρης, Φαίδων, Φώτης, Χάρης, Χρύσανθος. 

Γυναίκες: Αγάπη, Αγλαΐα, Αλεξία, Αλίκη, Άλκηστη, Αντιγόνη, Αποστολία, Αρετή, Ασημίνα, Ασπασία, Αύρα, Βαρβάρα, Βενετία, Βιλελμίνη, Βιολέτα, Δανάη, Διονυσία (Νιόνια), Διοτίμα, Ελπινίκη, Εύα, Ευπραξία, Ευτέρπη, Ζωή, Ηλέκτρα, Ιουλία, Ισαβέλλα, Καίτη (όχι Κατερίνα), Καλομοίρα, Κασσιανή, Κερκύρα, Κορίνα, Λαμπρινή, Λάντα, Λίνα, Λίντα, Λουκία, Μαγδαληνή, Μαρκέλα, Μελίνα, Μιρέλλα, Μιχαέλα, Μυρτώ, Ναταλία, Νικολίνα, Νταίζη, Ουρανία, Παγώνα, Πανδώρα, Παραδείσω, Περσεφόνη, Πετρούλα, Πολυξένη, Ραφαέλα, Ρεβέκκα, Σταματέλα, Σταματική, Σταματίνα, Σταυρούλα, Στέλλα, Στεφανία, Φανή, Φοντούλα, Φρειδερίκη, Φωτούλα, Χαρά, Χαρίκλεια, Χρυσάνθη, Χρυσαυγή.

Όπως φαίνεται καθαρά, τα γυναικεία ονόματα επληθύνανε στο χωριό, με τη διάβρωση των παλαιών ηθών, αυτών που μας κληρονομήσανε οι παλαιοί μας. Πολλά νέα ζευγάρια αγνοούν τσου γονέους τους και δίνουνε ονόματα ξενόφερτα από το εξωτερικό ή από την ελληνική μυθολογία, ή από την ιστορία, έτσι για γούστο και για να είναι πιο in (;), δηλαδή να είναι πιο ασυνήθιστα από το Σπύρος και το Μαρία. Τα νέα αυτά ζευγάρια, με αυτό τον τρόπο, στερούνε τη χαρά τσου γονέωνες, τσι δύο μανάδες που τσου βυζάσανε και τσου δύο πατεράδες που τσου κουναρήσανε.


Πέμπτη 1 Μαρτίου 2012

Διόδια στο χωριό, (απόκριες γαρ)

Το παρακάτω Βασιλικό διάταγμα του 1867, το διαβάσαμε στην εφημερίδα “Το Ραπόρτο”, που βγάνουνε οι Χωροπισκαδίτες στην Αθήνα και τσου τόστειλε ο κ. Γεώργιος Κοντολάτος, από την Ερατεινή Δωρίδας. 
Αφορά την επιβολή διοδίων από τη Χώρα στο Σκριπερό, για όσους...“...διέβαιναν ...την αμαξιτήν οδόν... κ.λ.π. .. κ.λ.π.”.

ΔΙΑΤΑΓΜΑ
Περί επιβολής διοδίων, εις την εκ Κερκύρας εις Σκριπερόν
εθνικήν αμαξιτήν οδόν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α’
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρο 27 του από 16 Δεκεμβρίου1867 ΣΞΓ’
περί οδοποιίας Νόμου.
Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, 
αποφασίσαμεν και διατάσσομεν:

Άρθρο 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών και υποζυγίων ζώων, των διαβαινόντων την εθνικήν αμαξιτήν οδόν, την συνδέουσαν την Κέρκυραν, πρωτεύουσαν της ομωνύμου Επαρχίας, μετά του Σκριπερού, πρωτευούσης της Επαρχίας Όρους, και έχουσαν μήκος δεκαοκτώ περίπου σταδίων, επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν, ως εξής:

α). Δι’ έκαστον ίππον ή ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά δέκα (10).
β). Δι’ έκαστον όνον ωσαύτως, λεπτά πέντε (5).
γ). Δι’ έκαστον βουν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν, λεπτά δέκα (10).
δ). Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα, λεπτά τρία (3).
ε). Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά δεκαπέντε (15).

Καλή ιδέα για έσοδα. Να θυμηθούνε οι Συλλόγοι του χωριού, του χρόνου τσι Απόκριες, να βάλουνε και στο χωριό μας διόδια για κάθε μετακίνηση.
Να στάσουνε παβγιόνια για διόδια τσι Πλάκες, στου Παρατικού, στου Κόρακα και όθε αλλού κρίνουνε σκόπιμο, για να πλερώνουνε όλοι όσοι πάνε στα χτήματά τους. Για μετακινήσεις μέσα στο χωριό από το ένα σπίτι στο άλλο και μέχρι την πλατεία του χωριού, οι χωριανοί δεν θα πλερώνουνε.

Να γράφουμε και καμία κουτομάρα, ...έτσι για να περνάει η ώρα!


Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012

Ελάτε να τραγουδήσουμε μαζί....

Τσου Γιαννάδες το 1959
Στη σημερινή δύσκολη εποχή, οι χωριανοί μας -όπως και όλοι οι Έλληνες- στενοχωριούνται πολύ από τη δύσκολη οικονομική κατάσταση και ξέρουμε ότι η στενοχώρια κάνει μόνο κακό. Ένα από τα πολλά κακά που βιώνουνε καθημερινά, είναι η τηλεόραση, η οποία έτσι όπως λειτουργεί, μαβλίζει τον κόσμο, τσου τρομοκρατεί και τσου βουρλίζει με όσα λέει. Φευγάτε λοιπόν για λίγο από την τηλεόραση -αγαπητοί χωριανοί- και καθήστε ήσυχα στον καναπέ σας, να ακούσετε όμορφη μουσική που θα σας χαλαρώσει, που θα σας ξεκουράσει, που θα σας κάνει να νοσταλγήσετε τα παλιά, που θα σας κάνει να ξεχάσετε τσου κόπους, τα χαράτσια και όλους τσου φόρους αντάμα. 
Παρακάτω σας δίνουμε δέκα όμορφα παλιά ελληνικά τραγούδια, τραγουδισμένα από τον καταξιωμένο μουσικό και τραγουδιστή του χωριού μας, τον Νικόλα τον Τσαγκάρη, με τη χαρισματική φωνή του.
Οι νέοι του χωριού, μπορεί να μη βρούνε αυτά τα τραγούδια τση ορεξιάς τους, αλλά υπάρχει το χάσμα γενεών και...πασάρουνε.
Οι παλαιοί μας όμως, θα εβάνανε μία κούπα κρασί στο τραπέζι, θα παίρνανε και λίγo μπακαλάρο ξεφλιστόνε ή κάτι άλλο για μεζέ, θα εκαθόντανε στο τραπέζι με παρέα και θα λέγανε ...πάτησε το play!
Ο Νικόλας ο Τσαγκάρης, είναι ο παραδοσιακός τραγουδιστής του χωριού μας και για την καλλιτεχνική του δράση, ο Δήμος Παλαιοκαστριτών, τον ετίμησε με ειδική αναμνηστική πλακέτα, τον Άγουστο του 2005.
Καθένα από τα παρακάτω links, αντιπροσωπεύει και από ένα παλιό ελληνικό τραγούδι:http://liapadescorfu.blogspot.gr/2013/08/blog-post_23.html












Κάθε τόσο να τα βάνετε να τα ακούτε...


Δείτε εδώ και την Κερκυραϊκη χορωδία και μαντολινάτα, όπου τραγουδάνε χωριανοί μας: Λιαπαδίτες χορωδοί στην Κερκυραϊκή Χορωδία και Μαντολινάτα

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2012

Για τους επισκέπτες μας, εξαιρετικά...

Γράφουμε εδώ μερικές χρήσιμες πληροφορίες, μία μικρή ατζέντα με τηλέφωνα, που μπορεί να φανούνε χρήσιμα σε δύσκολες ώρες, για τσου αναγνώστες του blog, αλλά και για τσου επισκέπτες του χωριού, για όλους όσους χρειάζονται επικοινωνία, είτε με δημόσιες υπηρεσίες, είτε με υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.

Για το χωριό Λιαπάδες:

ΑΣΤΕΡΑΣ Λιαπάδων: 6942486677 κ. Γιάννης Κορακιανίτης
Αστυνομία Παλαιοκαστρίτσας: 26630 42000 / 26630 22222
Βενζινάδικο AEGEAN: 26630 41577
Βλάβες πόσιμου νερού: 26630 41995 
Βλάβες νερού άρδευσης: 26630 42120 
Βλάβες ΟΤΕ Κέρκυρας: 22121
Γιαννούλης Γιατρός: 26630 41576
Γυμνάσιο Λιαπάδων: 26630 41440
ΔΕΗ Κέρκυρας (Βλάβες): 26610 39819
ΔΕΗ Κέρκυρας (λογαριασμοί): 11770 
Δημοτικό Σχολείο Λιαπάδων: 26630 41167 
Εκκλησία Αγία Αναστασία: 26630 41086
Κέντρο Υγείας Αγίου Αθανασίου (Αγρού): 26633 60300
ΚΕΠ Παλαιοκαστριτών: 26630 42120
Κούρκουλου Ανθή (Γιατρίνα): 6976107055
Λιμενικός Σταθμός Παλαιοκαστρίτσας: 26630 41297
Μarket ΣΟΥΛΑ: 26630 41092
Medousa bar: 26630 41050
Μini market Πολυλάς: 26630 41191
Μονή Παλαιοκαστρίτσας: 26630 41210
Νηπιαγωγείο Λιαπάδων: 26630 41660
Ξενοδοχείο Blue Princess: 26630 41455
Ξενοδοχείο Λιαπάδες Beach: 26630 41115
Ταβέρνα Άσπρος: 26630 42128
Ταβέρνα Κουΐνος: 26630 41900
Ταβέρνα Κώστας: 26630 41093
Ταβέρνα Σταφύλιας: 26630 41990
Υποθηκοφυλακείο Επιλιμνίων: 26630 22202
Φαρμακείο Λιαπάδων: 26630 41592
Φιλαρμονική Λιαπάδων: 26630 41972

Για την πόλη της Κέρκυρας:

Α ΔΟΥ Κέρκυρας: 26610 21209
Aegean Airlines Κέρκυρας: 26610 27100
Αεροδρόμιο “Καποδίστριας”: 26610 89600 / 26610 45829
Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας, 26610 39528
Αχίλλειο Μουσείο: 26610 56245
Γ.Α.Κ. Νομού Κέρκυρας: 26610 38193
Duty Free Λιμάνι Κέρκυρας: 26610 31737 
ΑΝΕΚ LINES Corfu: 26610 24503-4
Αστυνομία Αεροδρομίου: 26610 38088
Αστυνομία Κέρκυρας: 26610 29150
Δασαρχείο Κέρκυρας: 26610 81391
Δημαρχείο Κέρκυρας: 26613 62700 / 26610 44410
Δημόσια Βιβλιοθήκη Κέρκυρας: 26610 38583
Δημοτικό Θέατρο: 26610 33598
Δικηγορικός Σύλλογος Κέρκυρας: 26610 39022
Ειρηνοδικείο Κέρκυρας: 26610 26319
ΕΛΠΑ, Οδική Βοήθεια: 104 & 26610 39504
Express Service,
Οδική Βοήθεια: 154 & 26610 44244 
ΕΚΑΒ: 166
ΕΟΤ: 26610 37638
Ευρωδιάγνωση Κέρκυρας: 26610 83800
ΙΚΑ: 26610 96800
ΚΤΕΛ Ηγουμενίτσας: 26650 22309
ΚΤΕΛ Κέρκυρας Αστικό: 26610 37186
ΚΤΕΛ Κέρκυρας Υπεραστικό: (Κέρκυρα: 26610 28900)
ΚΤΕΛ Κέρκυρας Υπεραστικό: (Αθήνα: 210 5129443)
ΚΤΕΛ Κέρκυρας Υπεραστικό: (Αθήνα Σωκράτους 59: 210 5233810) 
ΚΤΕΛ Κέρκυρας Υπεραστικό: (Θεσσαλονίκη: 2310 595409)
ΚΤΕΛ Κέρκυρας Υπεραστικό: (Λάρισα: 2410 567600)
ΚΤΕΛ Παξών: 26620 32245
ΚΤΕΟ (Δημόσιο) Κέρκυρας: 26613 63100
ΚΤΕΟ (Ιδιωτικό) Κέρκυρας: 26610 26610  
Λιμεναρχείο Ηγουμενίτσας: 26650 99400
Λιμεναρχείο Κέρκυρας: 26610 65200
Λιμεναρχείο Παξών: 26620 32259
Λιμεναρχείο Πάτρας: 2610 329137
Λιμενικός Σταθμός Οθωνών: 26630 72280
ΜΙΝΟΑΝ LINES Corfu: 26610 25000
Μουσείο Αρχαιολογικό: 26610 30680
Μουσείο Αχίλλειο: 26610 56245
Μουσείο Βυζαντινό: 26610 38813
Μουσείο Διονυσίου Σολωμού: 26610 30674
Μουσείο Σινοϊαπωνικό:26610 30443
Νοσοκομείο Κέρκυρας: 26613 60400
Ολυμπιακή Αεροπορία Κέρκυρας: 26610 38964
Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: 26610 39606
Προξενείο Αγγλίας: 26610 30055
Προξενείο Βελγίου: 26610 33788
Προξενείο Γαλλίας: 26610 30067
Προξενείο Γερμανίας: 26610 31450
Προξενείο Δανίας: 26610 35698
Προξενείο Ελβετίας: 26610 39485
Προξενείο Ιρλανδίας: 26610 32469
Προξενείο Ισπανίας: 26610 30457
Προξενείο Ιταλίας: 26610 42433
Προξενείο Νορβηγίας: 26610 39667
Προξενείο Ολλανδίας: 26610 39900
Προξενείο Ουγγαρίας: 26610 48600 
Προξενείο Ρωσίας: 26610 81973
Προξενείο Σερβίας: 26610 26724 / 6948567488
Προξενείο Σουηδίας: 26610 36421 

Πρωτοδικείο Κέρκυρας: 26610 98820
Πυροσβεστική Κέρκυρας: 199, 191, 26610 39533
Ραδιοταξί Κέρκυρας: 26610 33811-2 / 18300
Ταχυδρομείο Κέρκυρας: 26610 25554
Ταχυδρομείο Κοκκίνη: 26610 94362
Ταχυδρομείο Τζάβρος: 26610 80113
Τελωνείο Κέρκυρας: 26610 39392
Τουριστική Αστυνομία: 26610 30625 / 39503
Τροχαία Κέρκυρας: 26610 39294

Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2012

Ο Τουρισμός στο χωριό μας

Όλοι το φωτογραφίζουνε, ...is American style
Το χωριό μας, εκμεταλλεύτηκε έγκαιρα τον τουρισμό και αξιοποίησε στο έπακρο τσι πολλές ευκαιρίες που επαρουσιασθήκανε. Και αυτό εγίνηκε γλήγορα και απρογραμμάτιστα. Υπάρχουνε στο χωριό μας από παλιά δύο μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, το Λιαπάδες Beach AE και το Elly Beach AE, οι οποίες με τσι επενδύσεις που εκάμανε, αναβαθμίσανε το χωριό μας. Επιπρόσθετα, εδημιουργηθήκανε πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα οποία καλύψανε όλες τσι παρουσιαζόμενες ανάγκες για καταλύματα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το Σύλλογο ενοικιαζομένων δωματίων Κέρκυρας, στα μέσα του 2004, υπήρχανε στο χωριό μας εξακόσιες (600) κλίνες, σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, πολλές από τσι οποίες εκατασκευασθήκανε παράνομα και οι οποίες με την πτώση του τουρισμού, αποδειχθήκανε λάθος επενδύσεις.
Περίπου από το 1990, το χωριό έσφυζε από τουριστική δραστηριότητα. Πολλοί Ιταλοί ερχόντανε στο χωριό χωρίς να έχουνε κάνει κρατήσεις και αναγκαζόντανε να χτυπάνε τσι πόρτες ...avete camera?,  ή να κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους, ή ακόμη και στα χωράφια. Η εταιρία Thompson που έφερνε τσου Άγγλους τουρίστες, δεν είχε αφήκει ούτε ένα κρεβάτι άδειο. Είχε νοικιάσει όλα τα καταλύματα του χωριού, με αποτέλεσμα να μπει στο χωριό πολύ και ζεστό χρήμα. Αυτό εζηλέψανε πολλοί και εκάμανε δωμάτια απερίσκεπτα, χωρίς να ξέρουνε ότι δεν είναι κάθε μέρα τ’ Αϊ Γιαννιού. Αυτό, σε συνάρτηση με τσι υποβαθμισμένες υπηρεσίες που προσφερόντανε, ήτανε η αιτία να αρχίσει σιγά σιγά η αντίστροφη μέτρηση και να μειώνεται η τουριστική κίνηση.
Άλλοι Λιαπαδίτες επήγανε σε τουριστικές επιχειρήσεις, ξενοδοχεία και εστιατόρια και εδουλέψανε σε ένα νέο καθαρό και επικερδές επάγγελμα, με λεφτά κάθε μήνα στο χέρι και τα ένσημά τους. Από αυτή την κατηγορία υπάρχουνε τώρα στο χωριό πολλοί συνταξιούχοι, που ευγνωμονούνε την ώρα και τη στιγμή που εμπήκανε και εδουλέψανε σε αυτό το χώρο.
Άλλοι επροσπαθήσανε να κάνουνε δικές τους δουλειές με τουριστικό προσανατολισμό, χωρίς να διαθέτουνε τα ιδιαίτερα προσόντα και τσι ξένες γλώσσες. Ασχοληθήκανε με ταβέρνες, με ενοικιαζόμενα δωμάτια, με θαλάσσια σπορ, ανοίξανε μίνι μάρκετ, καταστήματα με σουβενίρ και ένα σωρό άλλες ασχολίες.

Ενοικιαζόμενα δωμάτια
Θεωρήθηκε η εύκολη λύση και με πολλά λεφτά. Γιαυτό εχτιστήκανε δωμάτια κουτουρού χωρίς πρόγραμμα. Στο χωριό, σπίτια με ενοικιαζόμενα δωμάτια έχουνε οι παρακάτω χωριανοί: Γιωργίτσης (φωτό), Καβαλάρης, Καρλαπίπας, Κέρκυρας, Κουνέλης, Κουσκούρης, Κώστας του Σίμου, Λεπενιώτης, Μολοχίτης Σπύρος, Μουτέρης, Μπίρλη Μαρία, Μπίρλης Σπύρος, Μπής, Παντούλης, Παπαρέλας, Παπούλας, Πιπίτσης, Πιτσάκος, Ρόκας, Σταρένιος, Σταφύλιας, Τζίτζηρας, Τσέντσος, Τσογιός, Τσολιάς, Τσούτσας, Φώντης Γιώργος,

Ενοικιάσεις θαλασσίων σπόρ, ξαπλώστρες, νουμπρέλες: Βασίλης τση Κάτες, Καβαλάρης Μιχάλης, Κολητήρης, Κούλουκας, Κώστας τ' Αγγίλα, Μαρίνης, Μπατούνης, Μπενιαμής, Σάγκας, Τάγκος, Τσολιάς, Γιάννης του Νάσου, Θοδώρα Καρόνια,

Ο Τάγκος που πάει παντού
Βαρκάρηδες: Στην Παλαιοκαστρίτσα Λιαπαδίτες βαρκάρηδες, είναι ο Νάσος, ο Χούλης, ο Κόντης ο Γιώργος, ο Καλιμής, ο Ματσακάς, ο Μαρίνης, ο Μήκιος τση Κατίνας, ο Μπατούνης, ο Τζαβέλας και καένας που αλησμονήσαμε...
Να δούμε όμως και τα αρνητικά του τουρισμού. Ο τουρισμός από κάποια άλλη οπτική γωνία (όχι μόνο οικονομικά), έβλαψε τη μικρή μας κοινωνία. Οι τουρίστες, εφέρανε στο χωριό  μας, εκτός από τα όβολά τους, νέα ήθη και έθιμα, πιο χαλαρά από τα δικά μας, εφέρανε ναρκωτικά και πορνεία και μέσα σε αυτό το περιβάλλον εμεγαλώσανε πολλές γενιές Λιαπαδιτόπουλα.

Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2012

Οι εκκλησιές του χωριού

Το παρακάτω κείμενο για τσι εκκλησιές του χωριού, προέρχεται από τα Γ.Α.Κ. Νομού Κέρκυρας, ύστερα από έρευνα και ταξινόμηση του χωριανού μας Μάκη Νίνου Δημουλά.

 

Καθεδρικός Ναός Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας (Φ. Αρ. 337)

Η Άγια Αναστασιά

Ο Ναός της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας, είναι ο καθεδρικός Ναός του χωριού Λιαπάδες. Είναι χτισμένος στην κεντρική πλατεία του χωριού. Είναι επιβλητικός, χτισμένος σε ρυθμό βασιλικής χωρίς τρούλο. Η Ουρανία (οροφή) του ναού, είναι αγιογραφημένη πάνω σε αναγεννησιακό ρυθμό ή όπως αλλιώς ονομάζεται, σε ρυθμό μπαρόκ. Το τέμπλο είναι μεγαλοπρεπές, φτιαγμένο από μάρμαρο. Πάνω από την εικόνα της Αγίας Αναστασίας, είναι χαραγμένη η εξής επιγραφή: “ΕΚΜ. ΜΡ. ΤΖΡ. ΠΞ  Ν 1803”. Το καμπαναριό είναι μεταγενέστερο του ναού, φτιαγμένο το 1797. Ο ναός είναι ανακαινισμένος πολλές φορές, με αποκορύφωμα τα μέσα του 20ού  αιώνα, που αλλάχθηκαν τα δάπεδα, τοποθετήθηκαν καινούρια στασίδια και έγιναν αρκετές σοβαρές εργασίες. Τα επίσημα πρακτικά του ναού ξεκινάνε από τις αρχές του 1700, αν και ο ναός είναι κτισμένος στα μέσα του 1600, δηλαδή στα μέσα του 17ου αιώνα (1600-1650). Το Ιβεντάριο του ναού, το υπογράφει ο Agostin Sagredo. Το βιβλίο αυτό, ξεκινά γράφοντας κατά λέξη: “… μετά από απόφαση και σέβως προς τις Ρωμαϊκές εκκλησίες, στο έκτο κατά δύναμη χωριό της Κέρκυρας, διατάσσεται να αναφερθούν οι υπάρχουσες εκκλησίες, ήτοι: Αγία Αναστασία, Υ.Θ. Οδηγήτρια, Άγιοι Θεόδωροι, Αγία Θέκλα”. Έτσι αποφασίζεται στις 6 Ιουλίου των Ε.Ν. “… να δημιουργηθεί ένα βιβλίο (όπως συνηθίζεται και στη χώρα), για να γράφεται η κάθε κουμεσιά και η κατά καιρούς διαδοχή, και αυτό γίνεται για το καλύτερο σέβως προς τον Θεό” . (Από αυτήν την παράγραφο, βλέπουμε ότι τότε ακόμα δεν υπήρχαν επίσημα οι ναοί της Αγίας Αναστασίας της Ρωμαίας και του Αγίου Νικολάου). Έτσι λοιπόν δημιουργούνται:

Το παραδοσιακό καμπαναριό
1. Ένα 200φυλλο βιβλίο, μοιρασμένο σε τρία μέρη, που περιγράφει το Ιβεντάριο  των ιερών σκευών και την αναγραφή των εσόδων.
2. Ένα βιβλίο που περιγράφει την παραγωγή κρασιών, λαδιών, σιταριού, κ.λπ.
3. Έξοδα του ναού.
Στο τέλος των κουμεσιών -που κρατούσαν δύο χρόνια- τα βιβλία αυτά παραδίδονταν στους νέους εκλεγμένους διαδόχους. Στο Ιβεντάριο έχουμε την υπογραφή του Agostin Sagredo το 1572 και ξεκινάει το έγγραφο του Βενετού αξιωματούχου, με τον εξής τίτλο: “I Ivo Belia Chanta Santa Anastasia Eiuta Liapades“. Μέσα στο κείμενο του A. Sagredo,  έχουμε έναν κατάλογο με την περιουσία του ναού. Έχουμε λοιπόν το 1752:
  1. Καντήλια ασημένια (98)
  2. Ενας δίσκος ασημένιος
  3. Ενας σταυρός ασημένιος
  4. Ενα θυμιατό ασημένιο
  5. Ενα σήμαντρο σιδερένιο (το καμπαναριό είναι του 1797)
  6. Ενα ποτήριο ασημένιο
  7. Ενα ευαγγέλιο ασημένιο (κόκκινο με φιγούρες ασημένιες)
  8. Ενα φελόνι με τα Ιερά
  9. Βιβλία (14)
Ακόμα, στο ναό ανήκαν: ένα λουτρουβιό και 1.346 ρίζες ελιές. Αργότερα, σε μετέπειτα βιβλία που έχουν γραφτεί, έχουμε έναν καινούριο θεσμό σε όλους τους ναούς: είναι οι κυβερνήτες των ναών.
Για το ναό της Αγίας Αναστασίας, ξέρουμε μερικούς κυβερνήτες και επιτρόπους από τον 19ο αιώνα, που είναι οι εξής:
1. Θεόδωρος Αγάθος: Επίτροπος από 1801 έως 1803
2. Σπυρίδων Νίνος, Σταμάτης Ρεπούλιος, Γιωργάκης Αγάθος: Επίτροποι από 5 Οκτωβρίου 1805 έως το 1807
3. Γιάννης Μάζης του Αναστασίου, Στέλιος Αγάθος: Επίτροποι από το 1807.
Οι ανώτεροι άρχοντες του ναού ήταν:
Αθανάσιος Μποζίκης - Δημήτριος Αγάθος, “Μετοχιούντες ακόμα τους Αγίους Θεοδώρους και την Αγία Θέκλα”, 30 Νοεμβρίου 1806 έως 29 Δεκεμβρίου 1808.
Όμως ο ναός είχε να αντιμετωπίσει αρκετά και μεγάλα προβλήματα. Οι διάφορες εκκλησιαστικές επιτροπές, έπρεπε με κάθε τρόπο να καταφέρνουν να σώζουν την περιουσία των ναών, από διάφορους κατοίκους του χωριού, που προσπαθούσαν να καταχραστούν με κάθε μέσο. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ιωάννη Μάζη το 1805, ο οποίος δημιουργεί ένα πρόβλημα με τα πάχτα που είχε πάρει από το ναό και μετά δεν τα επέστρεφε ξανά πίσω. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αποφασιστεί από το συμβούλιο του ναού (κουμεσία) να παχτωθούν στον Ιωάννη Νίνο του Αθανασίου, οι ελιές για δύο χρόνια και μετά να επιστραφούν ξανά πίσω. Μάρτυρες του συμβολαίου είναι οι:
1. Θεόδωρος Παγιάτης Ιερεύς
2. Αντώνης Αρμένης
3. Dabakas Izason
Υπογράφει ο Andrea Karatjey Nazor.
Το 1811, το Μαγγιστράτο (βουλευτήριο των Εφτανήσων), αλλά και οι αρχές του νησιού, στέλνουν στο ναό έναν κατάλογο με νόμους, οι οποίοι αναφέρονται εις την παχτωσιά.
Συγκεκριμένα:
1. Η παχτωσιά θα κρατάει 4 χρόνια
2. Θα υπάρχουν 3 ινκάντα
3. Μετά την παχτωσιά, ο παχτωνάρης θα είναι ελεύθερος, υπό τον όρο να έχει πληρώσει και να μη χρωστάει.
4. Τα χτήματα πρέπει να είναι καθαρά. Ο νέος παχτωνάρης πρέπει να λαμβάνει από τον παλιό όλα τα χτήματα σε καλή κατάσταση.
5. Ο παχτωνάρης πρέπει να προσέχει το πάχτο.
Ακόμα, το ίδιο έτος 1811, ο υπουργός της διοικήσεως αποφασίζει:
1. Την Κυριακή 13 Νοεμβρίου, θα γίνει σύναξη στην εκκλησία
2. Στη σύναξη θα προεδρεύει ο προεστός του χωριού
3. Μέσα σε 8 ημέρες, οι κυβερνήτες του ναού θα κάνουν κατάλογο όλων των συναδέλφων.
4. Οι συνάδελφοι πρέπει να είναι πάνω από 18 ετών και να μη χρωστούν στην εκκλησία.
Στο κοιμητήριο του ναού της Αγίας Αναστασίας, έθαβαν τους νεκρούς τους οι πιο προνομιούχες οικογένειες του χωριού. Γενικότερα οι οικογένειες αυτές αποτελούνταν από τους Αγαθάτες, τους Παγιατάτες (οι πιο πολλοί Παγιατάτες ήταν ιερείς), τους Παπαδοπουλάτες.
Αργότερα, μέσα στα πρακτικά του ναού γράφτηκε ένας κατάλογος με τα μεγαλύτερα επώνυμα, τοποθετημένα κατά δύναμη. Ο κατάλογος γράφτηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και είναι ο εξής:
Οι λεπτομέρειες τση κορφής με τον ανεμοδείκτη
Αγαθάτες
Μποζικάτες
Μαζάτες
Παγιατάτες
Νινάτες
Χαλκιαδάτες
Ρεπουλιάτες
Γουλιάτες
Μαυροϊδάτες
Παπαδοπουλάτες

Στην κορφή του καμπαναριού, όπως φαίνεται και στη διπλανή φωτογραφία, υπάρχει από κατασκευής ένας παλιός ανεμοδείκτης που δείχνει την κατεύθυνση των ανέμων. Ο ανεμοδείκτης αυτός γυρίζει ολοτρόγυρα και όπως λέγανε κάποιοι παλαιοί, υπάρχει στην κατασκευή του ένα σύστημα που εμποδίζει τη σκουριά και τις λανθασμένες ενδείξεις. Δεν υπάρχει εσωτερική λίπανση, ούτε κάποιος το λιπαίνει. Όποιος γνωρίζει πως λειτουργεί, να μας το πει να το μάθουνε κι' άλλοι.

 

Αγία Αναστασία η Ρωμαία (Φ. Αρ. 338)

Η Άγια Αναστασιά η Ρωμαία

Τσαντάρας,Καινούριος,Αρβανιτάκης
Για το ναό της Αγίας Αναστασίας της Ρωμαίας, δεν έχουν διασωθεί αρκετά στοιχεία που να μας βοηθήσουν να μάθουμε διάφορα πράγματα σχετικά με αυτό το ναό. Και στο Ιβεντάριο αυτού του ναού, υπάρχει η υπογραφή του Βενετού Agostin Sagredo. Παρόλο που αυτός ο ναός είναι πάρα πολύ μακριά από τον οικισμό, και από παλιά δεν είχε τις ίδιες δωρεές και την ίδια περιουσία με τους μεγαλύτερους και κεντρικότερους ναούς, εν τούτοις δεν έλειπαν  και από εδώ τα προβλήματα με τα πάχτα. Το αποκορύφωμα της όλης ιστορίας αυτής, ήταν το έτος 1813, όπου ο πρόεδρος και ο κυβερνήτης του ναού, Αναστάσιος Μποζίκης του Αλεξάνδρου, είχαν σημειώσει μερικά γεγονότα για τα οποία υπαίτιος ήταν ο πρόεδρος του χωριού. 
Το παραδοσιακό σήμαντρο
Έτσι λοιπόν ο Αναστάσιος Μποζίκης εσήμανε την καμπάνα στις 14:21 και κάλεσε τον κόσμο στη μέση του χωριού, για να κηρύξει τον προπηλακισμό που δέχθηκε από τον πρόεδρο, για την περιουσία του ναού. Τότε ο πρόεδρος έκρινε σωστό να ενημερώσει με επιστολή τον υπουργό της διοικήσεως που ήδη είχε εμπλακεί στο θέμα, με τα πάχτα του καθεδρικού ναού του χωριού. Έτσι λοιπόν ο υπουργός, στις 7 του Μάη του 1815, στέλνει και στην επιτροπή του ναού, έναν σχετικό κατάλογο με νόμους που αναφέρονταν στα πάχτα της Αγίας Αναστασίας της Ρωμαίας.
Το 1819, ο κυρ  Σπύρος Αγάθος πάχτωσε όλες τις ελιές του ναού, και στο συμβόλαιο που υπέγραψε, μάρτυρες ήταν οι: Σταμάτης Ρεπούλιος και Αναστάσιος Αγάθος. Αργότερα, κυβερνήτες του ναού γίνονται οι: Αθανάσιος Μποζίκης του ποτέ Ξανθή και Παναγιώτης Γουλής του ποτέ Αντωνίου. 
Μέσα στο Ιβεντάριο του ναού, ως εκκλησιαστική περιουσία αναγράφονται τα εξής:
1. Ενα ποτήριο
2. Ενας Τίμιος Σταυρός
3. Ενας δίσκος
4. Ενα θυμιατό
5. Πέντε καντήλια

 

Άγιοι Θεόδωροι (Φ. Αρ-)

Ο Αι Θόδωρος
Για το ναό των Αγίων Θεοδώρων, τα πράγματα είναι τελείως ασαφή. Δεν υπήρξε αρχείο ή χάθηκε και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες έγγραφες πηγές. Η ιστορία του μικρού αυτού ναού συνδέεται με την άμυνα του χωριού, όταν ακόμα κινδύνευε από τις επιδρομές των Αλτζερίνων πειρατών. Αυτό που τώρα πια θυμίζει εκείνα τα συγκλονιστικά χρόνια, είναι το μεγάλο ενετικό πηγάδι που υπάρχει έξω από το ναό. Το επόμενο στοιχείο ακόμα που γνωρίζουμε για το ναό, είναι ότι από το 1804 επίτροποι είναι οι: Σταμάτης Ρεπούλιος, Γεώργιος Αγάθος και Σπυρίδων Νίνος.
Πολύ πιο παλιά, οι Άγιοι Θεόδωροι ήταν όχι απλά ένας μικρός ναός, αλλά ήταν μοναστήρι. Τα κελιά των μοναχών ακόμα σώζονται. Εκεί λοιπόν κατέληγε -όπως γίνεται και τώρα φυσικά- η λιτανεία της εικόνας της Αναστάσεως (έργο του 19ου αιώνα). Αυτή η λιτανεία ήταν και είναι η πιο λαμπρή και μεγαλοπρεπής τελετή που γίνεται στο χωριό και έχει τις ρίζες της στις παλαιότερες εποχές. Μάλιστα, μέχρι και πριν μερικές δεκαετίες, έπαιρναν μέρος με τα φλάμπουρά τους και οι Γαρδελάδες. Αυτή όμως η συμμετοχή έλαβε άδοξο τέλος, μετά από μία παρεξήγηση που δημιουργήθηκε ανάμεσα στα δύο χωριά (ανήμερα της λιτανείας) και κατέληξε σε καυγά. Από τότε, το μόνο που μας θυμίζει τη συμμετοχή των Γαρδελάδων στη λιτανεία αυτή (η οποία γίνεται την Κυριακή των Μυροφόρων), είναι η στάση της πομπής για να γίνει δέηση απέναντι από το ναό του Παντοκράτορα, που ανήκει στη δικαιοδοσία των Γαρδελάδων.
Στον Άι Θόδωρο, τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλά βαφτίσια. Είναι σε ωραίο γραφικό περιβάλλον μέσα στη φύση, υπάρχει χώρος για τα αυτοκίνητα ή για να σερβιστούν κάποια γλυκά και από τόνα στόμα στ'άλλο, όλα τα βαφτίσια γένονται εκεί καλοκαίρι.

 

Άγιος Νικόλαος (Φ. Αρ. 339)

Για το ναό του Αγίου Νικολάου υπάρχουν οι περισσότερες και αναλυτικότερες πηγές. Ο ναός είναι χτισμένος σε ρυθμό βασιλικής χωρίς τρούλο και πίσω από την ίδρυσή του, υπάρχει η ιστορία των Νίνων και η ταύτιση της ράτσας αυτής με την πορεία του ναού μέσα στο χρόνο. Το Ιβεντάριο του ναού, υπογεγραμμένο το 1753 από τον Agostin Sagredo, μας δίνει πολλά στοιχεία για τα περιουσιακά, καθώς και για το κτηματολόγιο του ναού που είχε χαθεί και ξαναβρέθηκε το 1928. Συγκεκριμένα, το κτηματολόγιο αναφέρει ξεκινώντας: “1764 Ιανουάριος 15 Κάποιου ερχομένου από το Ιβεντάριο παλαιόν γινόμενο 1655 Μαρτίου 30 της μονής του Αγίου Νικολάου κείμενη εις χωρίον Λιαπάδων, εις τα εισοδήματα και αγαθά όπου προσφέρει εις το παρόν όλα εξικοβισμόνα όσον και αν ταις αφαιρίσαις κι ακουίζα, όπου έγιναν παρά εμού Γεωργίου Σουρέτου επιτρόπου και γιος πατρονάτου της αυτής Μονής εις πίζωσιν και φανέρωσιν των μεταγενεστέρων επιτρόπων της Μονής… ”. 

Παρακάτω το κείμενο συνεχίζει, αναφέροντας τις δωρεές που δέχθηκε ο ναός από τους πιστούς. Παρακάτω δίνεται ένα απόσπασμα από τις δωρεές:

-“… άφησε η κυρά συμβία του ποτέ Σταματίου Νίνου εις τη Μονή, όλο το μερτικό της, το χωράφι λεγόμενο, εις τα δεντρούλια.
- Άφησε η  Ξάνθω, γυνή του Δήμου Νίνου δια μέρος της ψυχής της εις τη Μονή, μία ελαία καλοκαιρινή εις τους Λάκωνες, όπου έδωσε με προικιό στη θυγατέρα της πλησίον του Σταμάτη Στραβοράβδη.
-Έχει η άνωθεν Μονή αμνάλη εις την Φιλομύλα. Το αφιέρωσε ο ποτέ Σταμάτης Νίνος του ποτέ Κόζα, ως φαίνεται εις το παλαιό Ιβεντάριο.
-Ακόμη η Μονή έχει έτερο χωράφι πλησίον στη δημόσια στράτα, από τον ποτέ Αλιβήλη Παγιάτη.
-Τα άνωθεν δύο κομμάτια εις την Φιλομύλα κι Δηλίρα σοδιασμένα του Νικολάου Νίνου δια Σιτάρι - μουλάρι ανά ήμισυ με πορταμέντο. Τώρα, εις το παρόν χωράφι εις τη Δηλίρα, το προσφέρει η κληρονομιά του ποτέ Νικολέτου Καζιάνη, από χωριό Δουκάδες.
-Το χωράφι στη Φιλομύλα, το προσφέρει ο Σίμος Νίνος του ποτέ Στάθη, λεγόμενος Ρουμπής (Ιβεντάριο 30 Μαρτίου 1655).
Χτήματα ακόμα, αφιέρωσαν οι: Ζαφείρης Παγιατάκης,  Ανδρέας Χαλικιάς,  Σταμάτης Σταυροϊδής (Νερούλια), Θεοδωρής Νίνος και Τζανής Νίνος (Καλύβια). Το χτήμα σόδιασε ο Πιέρος Κορακιανίτης Τζόγιας, Δήμος Κοσμάς (Κριθαρόκηπος), Γρηγόρης Παγιάτης (Κάμποι, Γαϊδουράς), Σταμάτης Νίνος (Αλιπουνιοί, δίπλα από των Νινάδων και Παπαδοπουλάτων). Η Μονή έχει μία ελιά κάτωθεν της μάντρας, μέσα εις τον τόπον του Πιέρου Νίνου, του ποτέ Πάνια, Αντώνης Αγάθος, Γιώργος Αγάθος, για την ψυχή τους (Παρασπόρια), Το χωράφι Γράβα αγόρασε ο Βασίλης Νίνος -λεγόμενος Μπόχαλης- και πλήρωσε στη Μονή σοδιάτικο χρονικό, σιτάρι - μουλάρι ανά ήμισυ. Τώρα εις το παρόν, η κληρονομιά του Τζώρτζη Νίνου του ποτέ Αρσένη, ήταν να πλερώσουν μουλάρι ήμισυ, ο Γιωργάκης Νίνος του ποτέ Αντώνη -λεγόμενος Περπίρης- και ο Θεοφίλης Νίνος του ποτέ Ανδρέα, μισό μουλάρι. Έχει έτερο χωράφι εις τη Γράβα ο Νικόλαος Νίνος του ποτέ Ευγένιου και επλέρωνε Τετάρτη της εκκλησίας. Έχει η μονή κομμάτι χωράφι αγορά από τον Σταμάτη Νίνο του ποτέ Νικολάου, για 37 δουκάτα εις τα στρέμματα στις 26 Απριλίου 1671. Πλερώνει ο Γιάννης Νίνος του ποτέ Νικολάου -λεγόμενος Νανής- δια το χωράφι στη Γράβα (13 Ιουλίου 1702). Το 1687 επήρανε του Γιάννη Νίνου τις ελιές. Άνωθεν της εκκλησίας, μέσα στον κήπο, έχει ο Γιάννης Νίνος μία ρίζα ελιά και την αφιέρωσε ο Σταμάτης Νίνος με τη διαθήκη του. Στα Νινάτικα, ο Σταμάτης Νίνος αφήνει τρεις ελιές,ο Σταμάτης Νίνος αφήνει πλησίον της Μονής, μία περγουλιά, ο Γιάννης Νίνος -λεγόμενος Νανής- με διαθήκη (18 Οκτωβρίου 1705) έδωσε στην εκκλησία όλη τη μοιρασιά του, που έγινε στις 26 Οκτωβρίου 1698. (Απάνω Στούπη, Καμάρα, Κοκκινός, Κόρακας, Ελιά)…”. 
Μέσα στα κείμενα αυτά, βλέπουμε ποιά στάση κρατούσαν οι Νινάτες, απέναντι προς το συγκεκριμένο ναό. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι γύρω από το ναό έμεναν μόνο Νίνοι, γιατί εκεί ήταν η περιοχή τους, από όταν εγκαταστάθηκαν στο χωριό. Ο ναός στην ουσία δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά ιδιοκτησία των Νίνων, οι οποίοι πρόσφεραν τα υπάρχοντά τους στο ναό και στον Άγιο που τους “προστάτευε”.
Μέσα στα βιβλία, έχουμε και τους φόρους τους οποίους πλήρωναν προς το ναό. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα: ο Δημήτρης Νίνος του Ιωάννη Μπόχαλη, πληρώνει τον κάθε χρόνο εις τον μήνα Αύγουστο σιτάρι - μουλάρι ένα, οι παρά τη αυτού κληρονομιά του ποτέ Ευσταθίου Νίνου Μπόχαλη, Αντώνιος, Ιωάννης και Γεώργιος, πληρώνουν κάθε χρόνο τον Αύγουστο σιτάρι ένα, κοαντέναις δύο, ο  Αλέξανδρος Νίνος του Ιωάννη Μπόχαλη, πληρώνει κάθε Αύγουστο κοαντέναις δύο, ο Δημήτριος και ο Νικόλαος του Θεοδώρου Νίνου, πλήρωνε κάθε Αύγουστο, μία μουνέδα λύτρα… ”
Η μεγάλη περιουσία του ναού, έκανε το Μαγγιστράτο να δώσει και εδώ σημασία. Το πρώτο έγγραφο έρχεται κι εδώ το έτος 1811 και αναφέρεται στην πάχτωση. Αργότερα ο υπουργός ξαναστέλνει άλλα δύο παρόμοια έγγραφα - νόμους, κατά τα έτη 1813 και 1817 αντίστοιχα.
Ο ναός στο εσωτερικό του ήταν αρκετά πολυτελής και επιβλητικός. Μετά τον καθεδρικό ναό, ήταν ο πιο πλούσιος. Αυτό φαίνεται και από την παρακάτω απογραφή του 1764:
  1. Καντήλια αργυρά (17)
  2. Καντήλια μπρούντζινα (5)  
  3. Κορώνα αργυρή (1)
  4. Δίσκος αργυρός (1)
  5. Δίσκοι διάφοροι (2)
  6. Καντηλιέρηδες μπρούντζινοι (14)
  7. Ιερό Ευαγγέλιο αργυρό (1)
  8. Ιερό Ευαγγέλιο χάρτινο (1)
  9. Θυμιατήριο αργυρό (1) 
10. Λεκάνη για βάπτιση (1) 
11. Μπουκαλινα (1) 
12. Ανθοδοχείο (1)
13. Αμφια (2)   
Κυβερνήτης του ναού ήταν ο Σπύρος Μπόχαλης του ποτέ Ιακώβου. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε, ότι το παρανόμι Μπόχαλης, οι περισσότερες οικογένειες, απόγονοι των Νίνων ακόμα το χρησιμοποιούν, αν κι έχουν περάσει αιώνες. Το όνομα Μπόχαλης συνδέθηκε άμεσα με την πορεία του ναού μέσα στο χρόνο. Εκεί μεγάλωναν και εκεί θάβονταν. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που: όταν στις 9 Αυγούστου το Μαγγιστράτο έψαχνε τον κυρ Γιάννη Μαρτάλη του Παπαξελιανάκη, ο οποίος ανήκε στο σόι των Νίνων, έσπευσε με έγγραφό του να τον αναζητήσει στον Άγιο Νικόλαο, που εκεί έβρισκε όποιος έψαχνε κάποιο Νίνο.
Αργότερα ο ναός έπαψε να είναι Μονή. Για κάποιο διάστημα λειτούργησε και σαν σχολείο.

 

Υ. Θ. Οδηγήτρια (Φ. Αρ. 340)

Ο ναός της Υ. Θ. Οδηγήτριας είναι αναμφισβήτητα από τους πιο παλιούς ναούς του χωριού. Όμως, εδώ έχουμε την εξαίρεση του κανόνα. Ενώ έχουμε στα έγγραφα του καθεδρικού ναού, την αναφορά της Υ. Θ. Οδηγήτριας, στα έγγραφά της και πιο συγκεκριμένα στο Ιβεντάριό της, δεν υπογράφει καθόλου ο Agostin Sagredo. Ακόμα, ενώ ο ναός υπήρχε πριν το 1752, εν τούτοις τα επίσημα έγγραφά του ξεκινούν από το 1815.
Η Οδήτρια, το νεκροταφείο του χωριού
Σ’ ένα από αυτά τα έγγραφα, έχουμε την παρέμβαση του υπουργού της διοικήσεως, που προστάζει τον Σπύρο Μπόχαλη που ήταν παχτωνάρης του ναού, να παρουσιαστεί στις αρχές του τόπου για να φερμαριστεί. Πριν από δύο χρόνια, ο ίδιος είχε στείλει έναν κατάλογο με νόμους που αφορούσαν τα πάχτα. Έτσι λοιπόν ο Σπύρος Μπόχαλης που δεν υπάκουσε τους νόμους της πολιτείας και έκανε κατάχρηση στις ελιές του ναού, καλέσθηκε από το υπουργείο για να τιμωρηθεί. Για τις 23 Μαΐου του 1815 και ημέρα Κυριακή, ο υπουργός έστειλε ένα κείμενο προς τον προεστό του χωριού Ιωάννη Λεπενιώτη και τον διάταζε να το ανακοινώσει στους κατοίκους του χωριού. Το έγγραφο αυτό αφορούσε τα πάχτα της Αγίας Αναστασίας (καθεδρικός), του Αγίου Νικολάου και της Υ. Θ. Οδηγήτριας. Τότε λοιπόν ο προεστός του χωριού έβαλε τον κοντόσταυλο Αναστάση Μάζη και τον γέροντα Αναστάση Μποζίκη, και το εκυρήξανε στη μέση του χωριού (πλατεία), με το σήμαμα της καμπάνας, μετά το πέρας της Κυριακάτικης λειτουργίας. Την άλλη μέρα, ο προεστός έστειλε μία επιστολή προς τον υπουργό και του ανέφερε ότι έπραξε αυτό που διατάχθηκε από τον ίδιο. Η επιστολή τελείωνε ως εξής: “ …ος καλός επρόσταξεν τα άνωθεν καρτέλια δεν έβαλε κανένας, απάνω όμως που είναι εις είδηση τω δικαιοσύνη σου, τα οποία σου τα προβοδάω ος καλός μου πρόσταξες με την προσκυνημένη σου ορδινιά. Αναμένω τις διορισές δια να τες ανεργώ παρευτώς”.
 Ο Υποταχτικός δούλος σου Ιωάννης Λεπενιώτης
Όλοι εκεί θα πάμετε...
Τον ίδιο χρόνο (1815), ο υπουργός Βλασόπουλος καλεί μέσω του ναού της Υ. Θ. Οδηγήτριας, τους τέως και νυν κυβερνήτες της Αγίας Αναστασίας, να παρουσιασθούν μπροστά του για να φερμαρισθούν. Αυτοί ήταν:
    1. Γιάννης Μποζίκης και Ξάνθης Αγάθος, τέως επίτροποι του ναού.
    2. Ανδρέας Νίνος,  Γιάννης Μάζης και Ξάνθης Παγιάτης, νυν επίτροποι του ναού.
Ο ναός αυτός δεν είχε καμιά ιδιαίτερη περιουσία. Ούτε σε ιερά σκεύη, ούτε σε χτήματα, δεν είχε κάτι το αξιόλογο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι μία απογραφή του 1800. 

Τα ιερά σκεύη του ναού είναι:
  Φελόνι (1)
  Πετραχήλι (1)
  Καντηλιέρηδες (12)
  Βιβλία (12)
  Ποτήριο (1)

 

Αγία Θέκλα (Φ. Αρ.-)

Η Άγια Θέκλη
Για το ναό της Αγίας Θέκλας δεν υπάρχει κανένα αρχείο. Όμως έχει τη μεγαλύτερη σημασία απ’ όλους τους άλλους ναούς του χωριού. Οι παραδόσεις υποστηρίζουν πως είναι ο πιο παλιός ναός του χωριού. Ο ναός είναι χτισμένος σε ρυθμό βασιλικής χωρίς τρούλο. Είναι ανακαινισμένος πρόσφατα (αρχές 20ου αιώνα), γιατί ήταν σχεδιασμένος σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής που είχε χτιστεί (λίγο μετά την ίδρυση του χωριού). Την εποχή της ανακαίνισης, επειδή έπρεπε να διπλασιαστεί ο τότε μικρός ακόμα ναός, οι εργάτες αναγκάσθηκαν να γκρεμίσουν το καμπαναριό που βρίσκονταν στα πλάγια. Από τότε ο ναός παραμένει χωρίς καμπαναριό*
Η θέση του ναού δεν ήταν καλή τα πρώτα χρόνια, γιατί ήταν μακριά από το τότε μικρό και κρυμμένο χωριό. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να είναι έρμαιο στις επιθέσεις των πειρατών, με αποκορύφωμα μία φορά, την ολοσχερή λεηλασία του και την κλοπή της καμπάνας από το καμπαναριό* 
Με βάση τις πηγές που υπάρχουν, μπορούμε να πούμε ότι ο λόγος που δεν υπάρχει το αρχείο του ναού, είναι ότι τα έγγραφα που υπήρχαν εκεί, τα κατέστρεψαν οι πειρατές. Στο αρχείο της Αγίας Αναστασίας, στο φάκελο Νο 195, αναφέρεται πώς: “ …σε καιρό μεγάλου πολέμου καταστράφηκαν τα βιβλία στην Αγία Θέκλα, από φωτιά”. Απέναντι από το ναό, υπήρχε και ένας πολύ μικρότερος, ο Άγιος Παντελεήμων. Όταν όμως δημιουργήθηκε η ανάγκη να χτιστεί ένα δημοτικό σχολείο, οι εργάτες γκρέμισαν το ναΐσκο αυτόν.

* Το έτος 2010 η εκκλησία της Αγίας Θέκλης απέκτησε καμπαναριό (φωτό). Το καμπαναριό που το έχτισε ο Βασίλης ο Κουτσαντώνης, είχε προϋπολογισμό 24.000 Ευρώ, ο οποίος καλύφθηκε με 14.000 Ευρώ από το ταμείο της εκκλησίας, ενώ το ποσό των 10.000 Ευρώ, καλύφθηκε με χορηγία του χωριανού μας πιλότου Κώστα Μποζίκη, Καπελέτου.

Δείτε σχετικά και την ανάρτηση “Παρεκκλήσια και Κονίσματα”